Załącznik z przykładami dla tego rozdziału znajduje się w tym miejscu.

JEŻELI (także w połączeniu z ORAZ i LUB)

Funkcja jeżeli ma za zadanie sprawdzić warunek logiczny podany przez użytkownika, a następnie w zależności czy jest spełniony zwrócić określony wynik. Składa się z następujących, trzech argumentów:

• test_logiczny - warunek w formie formuły lub wyrażenia, który jest sprawdzany
• wartość_jeżeli_prawda - wyrażenie lub tekst, który ma będzie wynikiem, jeśli poprzedni warunek został spełniony
• wartość_jeżeli_fałsz - wyrażenie lub tekst, który ma będzie wynikiem, jeśli poprzedni warunek NIE ZOSTAŁ spełniony

Przykład użycia prezentuje załącznik, którego fragment prezentuje poniższy obraz:

Tabela zawiera listę 10 faktur, z których pierwsza jest wystawiona 153 dni od bieżącej daty, kolejne co 15 dni. Data płatności (kolumna D) wynosi 30 dni od daty wystawienia, niektóre z faktur zostały też zapłacone, co odnotowane jest odpowiednią datą w kolumnie E.

W kolumnie F zastosowano funkcję JEŻELI, w której testem logicznym jest sprawdzenie, czy faktura jest na dzień dzisiejszy wymagalna" Czyli czy data w kolumnie D odpowiedniego wiersza jest wcześniejsza od daty dzisiejszej z komórki C2 - test wygląda następująco (dla wiersza 5): "D5<$C$2" - w języku Excela oznacza to, czy zawartość D5 jest mniejsza od zawartości C2"
W tych wierszach, gdzie warunek jest spełniony (wszystkie poza ostatnim) pojawia się tekst "TAK", gdyż w ten sposób zdefiniowaliśmy drugi argument. W przypadku niespełnienia testu, pojawia się słowo "NIE" - ostatni argument.

Funkcję JEŻELI można w sobie zagnieżdżać - innymi słowy, w miejsce argumentu "wartość_jeżeli_prawa" lub "wartość_jeżeli_fałsz" możemy użyć kolejnej funkcji JEŻELI. Przykład takiego zastosowania jest przedstawiony w formułach w kolumnie G załączonego przykładu: po sprawdzeniu poprawności warunku logicznego, w przypadku jego spełnienia dodawany jest kolejny warunek "E5>0", który oznacza po prostu "czy jest data zapłaty (oznaczająca, że faktura jest zapłacona).
Ten sam podwójny warunek można jednak sprawdzić łatwiej - stosując funkcję ORAZ, która pełni funkcję operatora logicznego "i". Jej argumentami są kolejne warunki logiczne i zwraca ona wartość PRAWDA tylko w sytuacji, kiedy wszystkie spośród nich są spełnione. Przykład stosujący tę metodę podano w kolumnie H:

Ostatni element, który omówimy w tym rozdziale jest drugą spośród funkcji logicznych pełniących funkcję operatora logicznego LUB. Jej zastosowanie jest identyczne jak funkcji ORAZ - jednak wyniki zupełnie inne: funkcja ta zwróci wartość PRAWDA w przypadku jeśli przynajmniej jeden z podanych warunków jest spełniony. Przykład wykorzystania w powiązaniu z funkcją JEŻELI zawarty jest w kolumnie I, gdzie uzyskujemy odpowiedź "TAK" jeśli faktura jest wymagalna lub zapłacona.

JEŻELI.BŁĄD

Nowa funkcja z MS Excel 2007 (brak jej w poprzednich wersjach), która ma za zadanie obsługiwać błędy zwracane przez inne funkcje. Posiada jedynie dwa argumenty:

• wartość - formuła obliczeniowa
• wartość_jeżeli_błąd - wyrażenie lub tekst, który ma będzie wynikiem, jeśli poprzednie wyrażenie zwróciło błąd zamiast wyniku.

Praktyczne zastosowanie zawarte jest w drugim arkuszu załącznika - dla funkcji WYSZUKAJ.PIONOWO (z ostatnim argumentem równym 0 - czyli dokładnym dopasowaniem), próbujemy znaleźć liczbę z trzeciej kolumny dla warunku "Warunek11". Warunek ten nie występuje na liście, w wyniku czego funkcja zwraca błąd wartości niedostępnej "#N/D!" - patrz komórka C16.

W komórce poniżej (C17) objęto funkcję WYSZUKAJ.PIONOWO funkcją JEŻELI.BŁĄD - efekt jest zgoła inny - pozwoliliśmy, aby w przypadku nie odnalezienia szukanej wartości, funkcja zwróciła liczbę 0. Takie postępowanie może być przydatne w sytuacji, kiedy wyników jest więcej i chcemy je po znalezieniu np. zsumować (co może być niewykonalne, jeśli na liście rezultatów są błędy).

Funkcja JEŻELI.BŁĄD w znaczący sposób upraszcza obsługę błędów - w poprzednich wersjach MS Excel taka obsługa też była możliwa, jednak trzeba było zastosować kombinację funkcji JEŻELI i CZY.BŁĄD, dodatkowo powtarzając wyrażenie wyliczające (w funkcji JEŻELI i w funkcji CZY.BŁĄD).

FUNKCJE INFORMACYJNE

Niejako tylko "informacyjnie" wypada wspomnieć o funkcjach informacyjnych :) Można je odnaleźć na karcie Formuły wstążki (w grupie: Więcej funkcji).
Większość z nich polega na odpowiedzi na pytanie, czy wartość komórki, która jest argumentem danej funkcji nie zawiera błędu, czy też jest liczbą itd.. Ich wykorzystanie najczęściej sprowadza się do użycia wewnątrz funkcji JEŻELI i w zależności od tego, czy zwracają wartość PRAWDA lub FAŁSZ wykonania określonego obliczenia lub zwrócenia określonej wartości.

Dodatkowo wspomnieć pewnie warto o funkcji KOMÓRKA, która to dla podanego odwołania potrafi sporo powiedzieć o formatowaniu, zawartości itd. Także jej zastosowanie najczęściej występować będzie w powiązaniu z funkcją JEŻELI. Jako, że osobiście nie miałem nigdy potrzeby jej użycia, nie będę jej dokładnie opisywać w tym kursie. Zainteresowanych czytelników odsyłam do systemu pomocy programu MS Excel.